Çocuk ve Ölüm: Yaşanan Kayıpları Çocuk ile Paylaşmada Öneriler

Genel öneriler olarak:

• Konuşmaya hazır oldukları ve istekli oldukları zamanların farkına varmalıdır.

• Çocuğu dinlemeli ve duygularını kabul etmelidir.

• Sorularını cevaplayacak kısa, sade, dürüst ve soruya hitap eden cevaplar verilmeli. Uzun cümleler, karmaşık açıklamalar ile kafa karıştırılmamalıdır.

• Kitaplar, resimler, güncel olaylar aracılığı ile konu işlenmeli. Çocuklar çok net ve açık soru sorarlar. Genelde duygulardan ziyade somut şeyleri sorarlar. Tabutun içi neye benzer, toprak altı karanlık mı, soğuk mu? gibi. Bu tür sorulara hazırlıklı olunmalı, rahatsızlık sezen çocuklar susar.

• Çocuklar saatlerce oturup bir konuyu tartışmaz. Bir etkinlik arasında koşarak gelir ve en can alıcı soruyu sorarlar. Bu ebeveynlere düşünecek vakit tanımaz. Eğer cevap verilmezse çocuk tekrar oyuna koşar. Anı yakalamak gerekir. Cevabı aldıktan sonra, soruyu sürdürmeyip etkinliklerine dönebilirler. Bir süre sonra yine konuya dönüp sorulara devam ederler. Duygusal olarak bağlı olmadığımız zamanlarda ölümü konuşmak daha kolaydır. Çocuklar ölü böcek kuş v.b. çok merak ederler, çok detay sorar, incelerler. Yetişkinler bu soruları itici bulabilir, ancak ölümü tanımanın bir yoludur.

• Cevaplar açık, duygusal olmayan sade bir dille olmalıdır. Çocuk ‘ben hiç ölmeyeceğim’ deyip gidebilir. Düzeltmeye gerek yoktur, tekrar tekrar gelip sorular soracaktır, zamanı gelince de gerçekleri daha kolay kabul edecektir. Gazete/TV de izlenen bazı ölümler şiddet içerebilir (terör olayları) bu durumlarda çocuğun güvenliği ile ilgili telkinde bulunmak gerekir.

• ‘Öldü’ kelimesini kullanmak çok önemlidir. Hafifletici sözleri anlamazlar, sadece anlatan kişiye kolaylık sağlar, çocukta ise kavram karışıklılığı yaratabilir (sonsuz uyku, göçtü gitti vb).

• Çocuk sorduğunda, öncelikle soru iyi anlaşılmalı ve sadece soruya cevap verilmelidir.

Yapılabilecekler:

• Somut dille anlatım benimsenmeli.

• Konuşurken göz ve beden teması kurulmalı,

• Kendi emniyeti konusunda, bakımı konusunda telkin yapılmalı.

• Duyguları, tarafsız, ön yargısız olarak karşılanmalı ve ifadesine izin verilmeli.

Çocukların ölümü anlamdırmalarına dair yazıya buradan ulaşabilirsiniz.

Bu konuda psikolojik desteği Mika Psikoloji‘den alabilirsiniz. Randevu ve sorunlarınız için:  www.mikapsikoloji.com veya 0532-063-98-73