Parmak emme, çocukların en yaygın alışkanlıklarından biridir. Alışkanlık yaşamın erken dönemlerinde başlar. Yenidoğanların yaklaşık %90'ı doğumdan 2 saat sonra bir tür parmak,el emme davranışı gösterir. Parmak emme bebeklerde ve küçük çocuklarda normaldir. 4-5yaşına kadar durursa kalıcı bir soruna yol açmamalıdır. Bebekler emme refleksiyle doğar. Emme, ister emziriyor ister biberon kullanıyor olsun, bir çocuğun besin arama çabasının doğuştan gelen yoludur. Besleyici olmayan emme -yani parmak, emzik veya diğer nesneleri emme- yeni doğan gelişiminin normal bir parçası olarak kabul edilir. Bunun nedeni bebeklerin doğal bir emme refleksine sahip olmasıdır. Küçük çocuklar, beslenme aralarında emzik veya diğer emme oyuncaklarıyla kendilerini sakinleştirebilirler, bu da onların kendi kendilerini sakinleştirmelerini sağlar. Belirli yaşlarda, çocuklar kendilerini sakinleştirmek veya sakinleştirmek için başka bir girişimde bulunarak emzikten başparmak emmeye geçebilirler.
Bebeklerin neredeyse %75'i ilk yıllarında başparmaklarını veya parmaklarını emer. Bunu kendilerini rahatlatmak için yapsalar da, başparmak emme can sıkıntısı, uyku hali veya diğer faktörler tarafından da tetiklenebilir. Başparmak emen çocuğunuzun aynı anda battaniyesinin kenarını emmek veya bir tutam saçını kıvırmak gibi başka şeyler yaptığını fark edebilirsiniz.
Çoğu çocuk 2 ila 4 yaşları arasında kendi kendine başparmak emmeyi bırakır. Ön dişler çıkmaya veya yüzeyden çıkmaya başlayana kadar endişelenmek için bir neden yoktur. Bu noktada, ısırma sorunları veya öne doğru çıkan ön dişler gibi bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Başparmak emmenin yoğunluğu, sorunların ortaya çıkıp çıkmayacağını belirlemede bir faktördür. Çocuğunuz agresif bir şekilde başparmak emiyorsa ve süt (birincil) dişlerine zarar veriliyorsa, çocuğunuzun diş hekimine görünün. Başparmak emmeyle birlikte ortaya çıkabilecek diğer sorunlar arasında ağrılı başparmaklar, enfeksiyonlar ve başparmakta nasırlar bulunur.
Parmak Emme Ne Kadar Sürer?
Çocuklar genellikle 1 yaşına gelmeden önce kendi kendilerine parmak emmeyi bırakırlar. Ancak bazı çocuklarda bu durum 4 yaşına kadar sürebilir.
Ebeveynler, çocukların parmak emme isteğinin tamamen normal olduğunu, ancak aşırı veya alışkanlık haline geldiğinde, özellikle 4-5 yaşından sonra müdahale edilmesi gerektiğini bilmelidirler.
Çocuklar Ne Zaman Parmak Emmeyi Bırakmalı?
Genel olarak, çocuk doktorları ve diş hekimleri, çocukların 3 ila 4 yaşına kadar baş parmaklarını veya emziklerini emmeyi bırakmaları gerektiği konusunda hemfikirdir.
Ancak yaşları ne olursa olsun, çocuğunuzun diş hekimi ziyaretinde başparmak emme konusunu gündeme getirdiğinizden emin olun. Dişlerin yer değiştirmesi, kapanış bozukluğu, damak gelişimi veya kas tonusu ile ilgili endişeler varsa, çocuk diş hekimi bunları değerlendirmeleri ile tespit edebiliyor.
Çocuğunuzun Parmak Emmeyi Bırakmasına Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz
Herhangi bir alışkanlık gibi, başparmak emme alışkanlığı da çocukların bırakması zor olabilir. Aşağıda, uzmanlar çocuğunuzun başparmak emme alışkanlığını nasıl durduracağınıza dair stratejiler sunmaktadır:
Parmakları örtmek: Parmağının üzerine parmak emmemeyi hatırlatması için bir yara bandı koymak gibi basit yöntemler bile bir alışkanlığı engellemeye yardımcı olabilir.
Alternatifler sunun: Çocuğunuzun baş parmağını emdiğini gördüğünüzde, ona elleriyle yapabileceği bir şey vermeyi deneyebilirsiniz, örneğin: bir stres oyuncağı veya bir stres topu. Sıkıldıklarından şüpheleniyorsanız, onları bir resim boyamaya, bir topu ileri geri fırlatmaya veya parmak boyası yapmaya teşvik edin; küçük ellerini meşgul edecek herhangi bir şey seçebilirsiniz.
Yavaş başlayın: Çocuğunuz parmak emmeyi bırakmaya hazır olduğunda, çabalarını desteklemek için elinizden geleni yapın. Örneğin, evde, gerçekten ihtiyaç duyduklarında baş parmaklarını emebilecekleri bir yer (örneğin yatakları) belirleyebilir ve ardından ortamın geri kalanını baş parmak emmesini sınırlandırabilirsiniz.
Tetikleyicilerini bilin: Çocuğunuzun parmağını kaygılı olduğu için emdiğini düşünüyorsanız, rahatlaması için başka yollar bulmasına yardımcı olun. Bir terapistle çalışabilirsiniz, çocuğunuzun duygusal streslerini azaltmasına yardımcı olmak, çocuğunuzun stres faktörlerini yönetmesine ve yönlendirmesine yardımcı olacaktır.
Olumlu pekiştirmeyi kullanın: Çocuğunuzun baş parmağını emmemeyi başardığında ondan övgüyle bahsetmek, kaydettiği her ilerlemeyi olumlu şekilde pekiştirebilir.
Tıbbi bir cihaz kullanın: Başka hiçbir şey işe yaramıyorsa ve çocuğunuzun sağlığı konusunda endişe varsa, bir ortodontist damağa bir aparat yerleştirmeyi önerebilir. Bu, başparmağın damaktan uzak tutulmasına yardımcı olur.
Bazı çocuklar neden parmak emer?
Bebeklerin doğal kökleme ve emme refleksleri vardır ve bu da onların başparmaklarını veya parmaklarını ağızlarına sokmalarına neden olabilir — bazen doğumdan önce bile. Başparmak emme bebeklerin kendilerini güvende hissetmelerini sağladığı için, bazı bebekler sonunda sakinleştirilmeye veya uykuya dalmaya ihtiyaç duyduklarında başparmak emme alışkanlığı edinebilirler.
Parmak emme alışkanlığı genellikle ne kadar sürer?
Birçok çocuk, çoğunlukla 6-7 aylıkken ya da 2-4 yaşları arasında, kendi kendine parmak emmeyi bırakır. Ancak parmağını emme alışkanlığını bırakan bir çocuk bile stresli zamanlarda bu davranışa geri dönebilir.
Ne zaman müdahale etmeliyim?
Başparmak emme, çocuğun kalıcı dişleri çıkana kadar genellikle bir endişe kaynağı değildir. Bu noktada, başparmak emme ağız çatısını (damak) veya dişlerin nasıl sıralandığını etkilemeye başlayabilir. Diş sorunları riski, çocuğunuzun başparmağını ne sıklıkta, ne kadar uzun süre ve ne kadar yoğun emdiğine bağlıdır. Bazı uzmanlar emme alışkanlıklarının 3 yaşından önce ele alınmasını önerse de, Amerikan Pediatri Akademisi tedavinin genellikle 4-5 yaşına geldikten sonra parmak emmeye devam eden çocuklar için gerekliliğinden bahseder.
Çocuğumun parmak emme alışkanlığını bırakmasını nasıl sağlayabilirim?
Çocuğunuzla başparmak emme hakkında konuşun. Çocuğunuz bırakmak isterse ve ilgili yöntemi seçmesine yardımcı olursa, alışkanlığı bırakmada başarılı olma olasılığınız daha yüksektir.
Bazen başparmak emmeye dikkat etmemek davranışı durdurmak için yeterlidir — özellikle çocuğunuz dikkat çekmek için başparmak emmeyi kullanıyorsa. Bunu görmezden gelmek etkili olmazsa, şu tekniklerden birini deneyin:
· Olumlu pekiştirme kullanın. Çocuğunuzu övün veya küçük ödüller verin - örneğin, baş parmağını emmediğinde ekstra bir uyku vakti hikayesi veya parka gitme gibi. Ulaşılabilir hedefler belirleyin, örneğin, yatmadan bir saat önce baş parmağını emmemek gibi. Çocuğunuzun baş parmağını emmekten başarıyla kaçındığı günleri kaydetmek için bir takvime çıkartmalar yapıştırın.
· Tetikleyicileri belirleyin. Çocuğunuz strese tepki olarak baş parmağını emiyorsa, gerçek sorunu belirleyin ve başka şekillerde rahatlatın — örneğin bir kucaklama veya güven verici sözler. Ayrıca çocuğunuza sıkması için bir yastık veya doldurulmuş bir hayvan verebilirsiniz.
· Nazik hatırlatmalar yapın. Çocuğunuz baş parmağını düşünmeden emiyorsa — dikkat çekmek için değil — ona nazikçe durmasını hatırlatın. Çocuğunuzu azarlamayın, eleştirmeyin veya alay etmeyin.
Diş hekimi yardımcı olabilir mi?
Çocuğunuzun dişleri üzerinde başparmak emmenin etkisi konusunda endişeleriniz varsa, diş hekimine danışın. Bazı çocuklar için, başparmak emmeyi bırakmanın neden önemli olduğu konusunda diş hekimiyle sohbet etmek, anne veya babayla konuşmaktan daha etkilidir.
Nadiren bazı doktorlar çocuğunuzun başparmağını acı bir maddeyle örtmek, başparmağı bandajlamak veya geceleri eline çorap geçirmek gibi hoş olmayan teknikler önerebilirler
ancak bu uygulamalarla çocuğunuza başparmak emmeyi bırakması için çok fazla baskı yapmak sadece süreci geciktirebilir ancak psikolojik destek almak bu noktada faydalıdır.